ترسیب کربن یا نفوذ؟

خداکرم جلالی، رئیس سابق سازمان جنگل‌ها و مراتع در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کشاورزی عیارآنلاین، پیرامون نگرانی‌های به وجود آمده به دلیل عدم استفاده از الگوهای بومی مانند جهادسازندگی در توسعه روستایی و شروع و ادامه طرح ترسیب کربن براساس اسناد بین المللی مانند سندتوسعه هزاره سوم و سند۲۰۳۰  گفت: بحث مشارکت مردم یک امر اساسی در فرایند توسعه کشور است. در حوزه اداره حکومت، فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تجربه نشان داده است، هر جا مردم حضور پر رنگ داشته‌اند، قطعا به هدفی که مد نظر بوده رسیده‌ایم.

اسلامیزه کردن مدل های غربی با روضه امام حسین(ع) و برگزاری جلسات در مسجد

وی ادامه داد: در خصوص فرایند توسعه روستایی، آنچه در کشور، توسط جهاد سازندگی انجام می‌شد، یک مدل بسیار جالب و خوبی بود. اگر در سازمان جنگل‌ها در زمینه  مشارکت مردمی توفیقی حاصل شده، توسط همین جهادگرانی بود که با اعتقاد و باور به مشارکت مردم کار می‌کردند. در همین راستا، طی چند سال گذشته، هدف اصلی ما در سازمان جنگل‌ها ایرانیزه و اسلامی کردن مفاهیم اسناد بین المللی است. به گونه ای که جلسات را در مساجد روستاها و در ایام محرم با روضه امام حسین(ع) آغاز می کنیم.

آموزش های روستاییان غیر از مسائل تخصصی!

معاون سابق وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه، دست‌اندرکاران پروژه‌های بین المللی،  همچون ترسیب کربن، کوچکترین دخالتی در زمینه‌های آموزش‌های روستاییان، غیر از مسائل تخصصی نمی‌کنند گفت: هدف اصلی ما، افزایش مشارکت روستاییان در توسعه روستایی است. در خصوص بهره‌برداری از مراتع و منابع طبیعی، خود روستاییان، نهال کاری می‌کنند، علوفه تولید می‌کنند، خودشان هم مشارکت می‌کنند و ما هم به عنوان سازمان مسئول به هدف خود می‌رسیم. در حال حاضر، هزاران هکتار زمین به وسیله این طرح با هزینه پایین نهال کاری شده‌اند. هم اکنون ۱۷ میلیون هکتار از جنگل‌ها به وسیله خود مردم حفاظت می‌شوند و ۷۳ درصد جرائم مرتبط با تخریب جنگل‌ها کاهش یافته است.

وی ادامه داد: این‌ها چیزهایی نیستند که سازمان‌های بین المللی به ما یاد داده باشند. خود ما هم، حواسمان خیلی جمع است. دست‌اندرکاران پروژه‌های بین المللی،  همچون ترسیب کربن، کوچکترین دخالتی در زمینه آموزش‌های روستاییان غیر از مسائل تخصصی نمی‌کنند.

جلالی در پاسخ به اینکه آیا مدل‌های بومی برای توسعه روستایی و آموزش روستاییان وجود نداشته است گفت: چرا، مدل‌های بومی وجود دارد، ولی متاسفانه، این مدل‌ها به درستی سازمان‌دهی نشده‌اند و فرایندهای آن‌ها به ثبت نرسیده است. در کشورهای مختلف دنیا این فرایندها را گام به گام ثبت کرده‌اند و از آن‌ها استفاده می‌کنند. در کشور ما در حال حاضر پنجاه دستگاه مسئول در زمینه توسعه روستایی کار می‌کند و هر سازمان کار خودش را انجام می‌دهد. علاوه بر آن به وسیله پروژه‌های بین المللی کمک‌های مالی هم به ما می‌شود که خیلی برای ما مهم است.

سازمان دهی و استفاده از مدل های بومی یا تقلید از مدل های غربی

وی در پاسخ به اینکه، وقتی مدل‌های بومی را نگاه می‌کنیم مشاهده می‌شود، توانسته‌اند روستایی که خالی از سکنه بوده را در عرض سه سال تبدیل به روستایی با مهاجرت معکوس ۲۵ خانواری کنند، ولی وقتی به تجربه روستای حسین آباد غیناب  که پروژه ترسیب کربن ۱۴ سال در آن  انجام می‌شود نگاه میکنیم می‌بینیم که مدیرعامل تعاونی الغدیر که در فرآیند پروژه ترسیب کربن تشکیل شده است، از تسهیلگران پروژه بوده و توانمندی در اعضای تعاونی در فروش محصولاتشان به وجود نیامده و همچنین دفتر تعاونی نیز در اداره منابع طبیعی است گفت: قبول دارم ولی این روستا اولین روستایی بود که پروژه ترسیب کربن در آن اجرا شده است. وقتی به استان‌های دیگر نگاه می‌کنیم می‌بینیم که کارهای صحیحی هم انجام شده است. در یکی دو سال اخیر به اندازه ۱۵ سال کار شده و نقایص هم بر طرف شده است.

وی ادامه داد: درحال حاضر هم دیگر خیلی متکی به UNDP نیستیم، یعنی در بیست استانی که پروژه ترسیب کربن در آن‌ها درحال انجام است، این طور نیست که سازمان ملل کمکی کند. آن‌ها روی پای خودشان ایستاده و استقلال پیدا کرده‌اند. لذا ما سعی کردیم آن تسهیل‌گری‌ها و نظارت‌های کلان را داشته باشیم تا این فرآیند حفظ شود و همه آن‌هایی که با فرهنگ و عقاید ما ناسازگار بوده است حذف شده است.

اعتراف جلالی به جایگزینی صنایع دستی به جای کشاورزی در پروژه ترسیب کربن

رئیس سابق سازمان جنگل‌ها در پاسخ به این سئوال که در حال حاضر مشاهده می‌شود در بجستان از توابع استان خراسان رضوی که از مکان‌های بعد از حسین آباد غیناب است که پروژه در آنجا اجرا شد است از سال ۹۲ در عرض ۴ سال ۲۳۹ شغل ایجاد شده که بسیار محدود است و  یا مشاغل جایگزینی همچون  صنایع دستی به کشاورزان و روستاییان به جای کشاورزی معرفی می‌شود که نه تنها بازاری برای آن ها وجود ندارد بلکه مزیت اصلی روستاها نبوده و مشاغلی ناپایدار هستند و بازار آن‌ها وجود ندارد گفت: این نکته درست است ولی ما واقعا برای توسعه روستایی کشور متولی نداریم. چهل سال از انقلاب گذشته ولی هنوز اقدامات خوبی در این حوزه صورت نگرفته است و مدلی که نشان دهنده مدل توسعه روستایی جمهوری اسلامی باشد در کشور  نداریم. به اعتقاد من ۲۳۹ تا شغل در چهارسال کار خیلی خوبی است و اگر همین را حفظ کنیم و پایداری داشته باشد قطعا مفید خواهد بود.

توسعه روستایی در کشور متولی ندارد/سازمان جنگل ها مسئول اشتغال و توسعه روستایی نیست

وی ادامه داد: متاسفانه کشور ما در بخش توسعه روستایی متولی واحد نداشته و بی صاحب است وگرنه سازمان جنگل‌ها نباید مسئول توسعه روستایی و اشتغال باشد. باید از جای دیگر هدایت شود. ما اگر توسعه روستایی را واقعا جدی بگیریم بسیاری از مهاجرت های بی‌رویه کاهش می‌یابد و از بسیاری از پتانسیل‌های کشور استفاده می‌شود.

 آذر96

عیارآنلاین